به نقل از «ایسنا»

چله نو عروس سرما...

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۶۵۸۴۶

ایسنا/کردستان در تجمع سایه ها و ظهور بانوی مهر، گلوله های نرم برف بر ایوان خاطره و گذر ثانیه به ثانیه تار عمر بر پود دی و بغض فرو خورده ابر در تازیانه‌ی رعد بر تن نو عروس سرما و چین خوردگی این دیر خراب می درخشد...

یلدا در نیمکره شمالی و با انقلاب زمستانی مصادف است، از این رو بعد از اولین شب ظهور، به طول روز افزوده و از طول شب کاسته می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در بسیاری از مستندات تاریخی این اتفاق فصلی به «خور روز» روز و ولادت خورشید «مهر/ میترا» که رومیان آن را «ناتالیس آنایکتوس» یعنی روز تولد مهر شکست ناپذیر می نامند، اشاره شده است.

جغرافی دانان بر این باورند، هرگاه سخن از مدار گردش و انقلاب خورشیدی به میان می آید، یاد انقلاب اول تیر، انقلابی در جغرافیا و کشور گردش فصل ها که زمین در طی گردش خود بر دور خورشید، در اولین روز تیر ماه بلندترین روز و کوتاه ترین شب را تجربه کرده و تکرار عکس این عمل در اولین شب دی ماه، انقلابی به وجود می آورد که هر شب یک دقیقه از عمر خود را به طول روز می افزاید،«از عمر من آنچه هست بر جای/ بستان و بر عمر لیلی افزای» تا به نقطه اعتدال بهاری برسیم.

 تاریخ شناسان بر این باورند که یلدا واژه ای سریانیست و از زمان کوچ مسیحییان به ایران وارد فرهنگ و زبان ایرانیان شده است.

فایزه مولایی محقق اعیاد و مناسبت ها می گوید: از جشن های باستانی مرسوم و مشترک میان توده ها، قبایل و اقشار ملت ایران، «شب یلدا»است که از قواعد و رسومات ویژه ای بر خوردار است.

وی افزود:  این جشن، معمولا در منزل بزرگ خاندان برگزار می شود. شب یلدا، از متنوع ترین شب های سال میان ملت کرد است.

مولایی، از مدیریت و توانایی بانوی کرد در مورد مراسم شب یلدا می گوید: کدبانوی کٌرد، در طول سال، مانند روزشماری آنلاین همه مناسبت ها را از بر است، مثلا می داند که نباید تخم هندوانه و خربزه ها را دور ریخت، زمان ترش انداختن زردک، کی است، انگورهای مناسب برای آونگ شب یلدا کدام است، کدام مغزها مناسب فصل سرما و کدام ترکیب لواشکی را در تابش مستقیم خورشید قرار دهد تا ویتامینD لازم را که نیاز زاگرس نشینان است در خود ذخیره کند..

بانوی کٌرد، برگ های مو را با گل محمدی خشک می کند، برگ را برای دلمه شب یلدا و گل محمدی را برای چای بعد از خوردن دلمه به کار می برد؛ زنان کرد معتقدند دمکرده گل محمدی با نبات، جدای از خاصیت طبی و معطر بودن، به هضم غذا و دفع سموم در بدن کمک شایانی می کند.

وی می گوید: شب یلدا، شاید از پر هزینه ترین شب های سال باشد، چون از همه طعم ها، رنگ ها، جنس و خوراکی های چهار فصل سال روی سفره که همان کرسی باشد، حضور دارد و خالق این زنجیره غذایی و رنگین کمان کامل، کسی جز کدبانوی خانه نیست!

وی می گوید: از دیر زمان رسم بر این بوده که از میوه های پر دانه به نیت سالی پر برکت و رویش انواع دانه ها از دل خاک استفاده می شود.

انار پر دانه، خندان و سلطان انکار ناپذیر میوه های یلدا از قداست خاصی برخوردار است، گویی یلدا بدون لبخند دلفریب و درخشش انار بر سینه گرم و مرکز مهربانی کرسی، در پنجه های غول تاریکی توان رهایی ندارد! 

مولایی می گوید: مادر خانواده، مهربانانه همه خوراکی ها را بر سینه بام خانه و عرصه ایوان زندگی و زیر نظر خورشید بی دریغ انجام می دهد و می داند که تابش خورشید چه ویتامینی را به رگ شب چره های محلیش تزریق می کند، از این رو هنگام انجام این امورات زمزمه وار می گوید: یلدا نه همان دختر مو بلند چشم سیاهی است که مادر بزرگ ها در رنگ و لعاب فریبنده ای به خورد اندیشه های سنت پذیرمان می خوراندند! که یلدای واقعی سالی یکبار جنگل موهایش را بر گستره آسمان شهر می افشاند و برق نگاهش، قله های دور و بلند را صیقلی می کند.

یلدا از بلندترین شب های سال است که طول این شب در حد یک دقیقه با شبهای دیگر زمستانی فرق دارد، اما چون از اولین روز زمستان هر روز بر طول روز افزوده می‌شود و به بیداری طبیعت نزدیک می شویم، این شب تبدار و عاشق را یلدا می نامند... شروعی تازه و فصلی نو،در آغوش ظلمات که روح سپیده صبح صادق را در چهار جهت اصلی و جغرافیای محرمیت را در گوش موذن به نیابت از سرو اذان می خواند...

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری شب چله استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری شب یلدا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۵۸۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چگونه می‌شود خورشید زمین را روشن کند اما فضا تاریک باشد؟

شاید تا به حال پیش آمده باشد که از خود بپرسید، چگونه با وجود خورشید که به‌راحتی زمین را روشن می‌کند، فضا تاریک است؟ در واقع چرا فضا با وجود پرشمار ستاره مانند خورشید، همچنان سرد و تاریک است؟ 

چرا با وجود این‌که خورشید زمین را روشن می‌کند، فضا تاریک است؟

به گزارش گجت نیوز، در پاسخی ساده به این سوال باید گفت از آنجایی که نور خورشید در فضا منعکس یا پراکنده نمی‌شود، ما فضا را سیاه می‌بینیم. در واقع در خلا، ذرات و موادی که نور خورشید را پراکنده و منعکس کنند وجود ندارد؛ اما در مورد زمین و با ورود نور خورشید به جو، مولکول‌ها و ذرات جو آن را پراکنده می‌کنند و در نتیجه در طول روز ما آسمان را به رنگ آبی می‌بینیم.

با این وصف، رنگ آبی آسمان حاصل برهم‌کنش نور خورشید با مولکول‌های گاز موجود در جو زمین است؛ پدیده‌ای که به آن پراکندگی رایلی نیز می‌گویند.

از طرفی، رنگ آبی با طول موج کوتاه، بیش از رنگ قرمز در آسمان منتشر می‌شود و به همین دلیل، چشم انسان نور آبی را بیشتر و بهتر تشخیص می‌دهد و همین مسئله سبب می‌شود تا آسمان را به رنگ آبی ببینیم.

همه این‌ها یعنی روشنایی زمین در طول روز حاصل وجود جو است که به انعکاس و پراکنده شدن نور خورشید کمک می‌کند. این در حالی است که فضا یک محیط بی‌نهایت گسترده و وسیع با ذرات و ماده اندک است که قادر به منعکس کردن نور خورشید نیستند. جالب است بدانید در فاصله مدار خورشید تا زمین و در هر ۱۰۰ سانتی‌متر مکعب، تنها یک اتم هیدروژن خنثی وجود دارد.

کانال عصر ایران در تلگرام